Trong những năm gần đây, Peptide đã trở thành một trong những từ khóa “nóng” trong cộng đồng thể hình, y học thể thao và công nghệ sinh học. Không chỉ được các vận động viên ưu tú, huấn luyện viên chuyên nghiệp hay các bác sĩ phục hồi ưa chuộng, peptide còn dần bước ra khỏi phòng thí nghiệm để tiến vào phòng gym, sân cỏ và thậm chí cả phòng khám chăm sóc sức khỏe cá nhân.
Với khả năng kích thích tái tạo tế bào, thúc đẩy tổng hợp collagen, tăng cường sản sinh hormone tăng trưởng tự nhiên và đẩy nhanh quá trình hồi phục sau chấn thương, peptide đang được ví như “bước tiến hóa” mới thay thế hoặc hỗ trợ các biện pháp truyền thống như bổ sung protein, steroid hay hormone ngoại sinh.
Tuy nhiên, peptide là gì? Chúng hoạt động ra sao? Có thực sự an toàn và hợp pháp? Và liệu đây có phải là xu hướng nhất thời hay là chìa khóa mở ra tương lai cho hiệu suất thể thao và phục hồi sinh học?
Bài viết này sẽ giúp bạn giải mã tất cả.
1. Peptide – Xu hướng mới trong xây dựng cơ bắp và kéo dài tuổi thọ
Các mũi tiêm peptide đang bùng nổ về độ phổ biến trong cộng đồng fitness và những người theo đuổi lối sống trường thọ. Chúng được quảng bá như một loại “thực phẩm bổ sung tự nhiên” giúp tăng cơ, giảm mỡ, phục hồi và nhiều công dụng khác. Tuy nhiên, FDA đã bắt đầu mạnh tay kiểm soát, và nhiều chuyên gia cho rằng người dùng nên cẩn trọng. Những ai đang tìm cách trẻ hóa, săn chắc vóc dáng hoặc muốn giảm chút mỡ bụng đang tìm đến một phương pháp điều trị ngày càng phổ biến — thậm chí không cần đơn thuốc.
Chúng có những cái tên khá lạ như BPC-157, tesamorelin, hay cerebrolysin. Tất cả đều có điểm chung: chỉ cần một cây kim nhỏ và một lọ dung dịch trong suốt chứa các phân tử tiêm dưới da. Chào mừng bạn đến với thế giới của peptide.
“Gần như ai cũng đang hỏi về nó, lĩnh vực này đang bùng nổ,” bác sĩ Florence Comite — chuyên gia về trường thọ tại New York — chia sẻ với Business Insider.
Peptide hiện diện ở khắp nơi, đến mức khó mà định nghĩa gói gọn. Các loại thuốc kê đơn như Ozempic hay Mounjaro — thường được dùng để giảm cân — cũng là peptide. Insulin cũng là peptide. Chúng xuất hiện trong kem dưỡng da, sản phẩm mọc tóc, và các loại serum cao cấp dành cho phụ nữ để giảm nếp nhăn và kích thích collagen. Thậm chí, creatine — thực phẩm bổ sung quen thuộc của dân gym — cũng là một dạng peptide.
Và giờ đây, những “mũi tiêm gym bro” ra đời, với lời hứa giúp tăng cơ, đốt mỡ, tăng testosterone và phục hồi sau tập luyện.
1.1. Tại sao peptide lại được ưa chuộng?
Peptide là chuỗi các axit amin có thể kích thích các quá trình tự nhiên trong cơ thể. Tùy theo cấu trúc, peptide có thể ảnh hưởng đến hormone, cải thiện khả năng sinh sản, chống viêm, giảm mỡ nội tạng nguy hiểm hoặc giúp xây dựng cơ bắp. Một số còn được cho là cải thiện giấc ngủ và chức năng não.
“Điểm tuyệt vời của peptide là chúng bắt chước cơ chế tự nhiên của cơ thể,” — Bác sĩ Comite chia sẻ.
Vì chúng quá mong manh để sản xuất dạng viên uống, phần lớn peptide được đóng gói dạng dung dịch lỏng và tiêm bằng kim nhỏ tại nhà. Peptide được yêu thích vì mang danh “tự nhiên”, không giống thuốc hay steroid mạnh. Chúng được xem là giải pháp an toàn hơn vì chỉ “kích hoạt” những gì cơ thể vốn đã có.
Ví dụ, hormone tăng trưởng (GH) dù hiệu quả nhưng có thể gây ung thư hoặc tiểu đường nếu dùng sai cách. Nhưng nếu chỉ dùng peptide để cơ thể tự tạo GH thì sao?
“Lý thuyết là dù bạn có dùng peptide kích thích GH, cơ thể bạn cũng chỉ sản xuất đến một ngưỡng an toàn,” bác sĩ Sajad Zalzala cho biết.
2. Các loại peptide phổ biến trong giới gymer
Một loại peptide được giới gymer và người theo đuổi tuổi thọ đặc biệt yêu thích là BPC-157 — biệt danh là “mũi tiêm Wolverine” vì khả năng phục hồi và tái tạo nhanh chóng, giống nhân vật Logan trong phim Marvel.
BPC là viết tắt của “Body Protection Compound” — được chiết xuất từ dịch dạ dày. Ban đầu được nghiên cứu để điều trị viêm ruột (như Crohn hoặc viêm loét đại tràng), nhưng vận động viên lại yêu thích vì nó giúp chống viêm, tăng lưu thông máu, phục hồi tổn thương mô.
Một số peptide phổ biến khác:
- Tesamorelin: thường dùng cho bệnh nhân HIV để giảm mỡ bụng nội tạng.
- Sermorelin: giúp cải thiện giấc ngủ và phục hồi cơ bắp.
- CJC-1295 và Ipamorelin: kết hợp để kích thích tuyến yên sản xuất hormone tăng trưởng.
Người dùng thường “stack” (kết hợp) nhiều loại peptide khác nhau với mục tiêu khuếch đại hiệu quả.
3. Rào cản lớn: FDA siết chặt quản lý
Tuy nhiên, FDA đã bắt đầu siết chặt việc sản xuất và phân phối peptide, đặc biệt là peptide tổng hợp không qua kiểm duyệt. Nhiều người tìm mua các lọ peptide gắn mác “chỉ dùng cho nghiên cứu” — nghĩa là không được phép dùng trên người. Điều này xuất phát từ làn sóng tìm kiếm thuốc rẻ hơn, đặc biệt là các bản sao của Ozempic hay Mounjaro. Từ năm 2022, FDA chỉ cấm 4 loại peptide. Đến cuối 2023, danh sách đã tăng lên 26.
Bác sĩ Comite cho biết bà gặp khó khăn khi tìm nguồn BPC-157 chất lượng. Hiện tại, bà dùng miếng dán BPC-157 lên vùng bị đau hoặc chấn thương. Sau khi rách cơ bắp chân, bà đã dùng miếng dán hằng ngày và thấy hiệu quả rõ rệt.
“Tôi dùng nó gần như mỗi ngày, liều rất nhỏ, nhưng cực kỳ hiệu quả với khớp,” bà nói.
3.1. Một CEO nổi tiếng cũng đang dùng BPC-157
Bracken Darrell, CEO của VF Corporation (thương hiệu Vans, The North Face…) cũng đang dùng BPC-157 sau khi bị rách sụn chêm đầu gối. Là một người chơi bóng rổ thường xuyên, ông lo ngại không thể quay lại sân đấu.
Dưới sự theo dõi của bác sĩ Comite, ông tiêm BPC-157 3–4 lần mỗi tuần. Ban đầu, việc tiêm vào da quanh đầu gối khá “kỳ quặc”, nhưng sau đó đã trở thành thói quen.
“Tôi tin rằng nó giúp tôi hồi phục nhanh hơn, nhưng cũng khó mà khẳng định chắc chắn. Ít nhất thì nó không gây hại gì, và dường như thật sự có tác dụng,” ông nói.
3.2. Các bác sĩ cảnh báo: Hãy thận trọng!
Ngay cả những chuyên gia thường xuyên sử dụng peptide cũng đưa ra lời cảnh báo.
“Phải cẩn thận với nguồn gốc và hoạt tính của peptide. Đây không phải là thứ bạn mua như ống nước ở Home Depot rồi về lắp là xong,” — Comite cảnh báo.
Hiện tại, bằng chứng khoa học về peptide vẫn còn hạn chế. Không có thử nghiệm lâm sàng lớn như đối với thuốc hay vaccine. Phần lớn chỉ dựa vào trải nghiệm cá nhân, một vài nghiên cứu nhỏ từ hàng thập kỷ trước, hoặc thí nghiệm trên chuột.
“Mọi người thích peptide vì chúng không đến từ Big Pharma, không phải y học chính thống, nên nghĩ là ‘tốt hơn’ mấy bác sĩ truyền thống. Nhưng dữ liệu đâu?” — bác sĩ Eric Topol bình luận trong podcast của Dax Shepard.
4. Lời khuyên từ chuyên gia
- Đi chậm và vừa đủ: Bác sĩ Comite nhấn mạnh không nên nghĩ “dùng nhiều thì tốt hơn.” Liều cao của tesamorelin kèm testosterone có thể gây phì đại nội tạng.
- Xét nghiệm peptide tại phòng thí nghiệm độc lập: Để biết chắc sản phẩm bạn dùng là thật và không nhiễm tạp chất.
- Cân nhắc kỹ càng trước khi dùng: Dù Zalzala đang cân nhắc cung cấp peptide do nhu cầu thị trường, ông vẫn chưa triển khai vì chưa đủ bằng chứng.
Kết luận: Peptide có thể hữu ích — nhưng chưa phải “thần dược”
Cho đến khi có thêm nghiên cứu, lời khuyên từ chuyên gia vẫn là: hãy dựa vào những nguyên tắc căn bản nhưng hiệu quả nhất cho sức khỏe và tuổi thọ:
- Ăn đủ chất xơ và protein hằng ngày
- Tập luyện đều đặn, đặc biệt là tập tạ
- Hạn chế hoặc loại bỏ đường lỏng (nước ngọt, nước ép đóng chai)
Peptide có thể là tương lai, nhưng hiện tại vẫn cần được tiếp cận một cách tỉnh táo và khoa học.
Ruby Fitness: Setup Gym tốt nhất VN
Giải pháp toàn diện – Hiệu quả Đầu tư – Đồng hành dài hạn.
- 10+ năm kinh nghiệm
- 2000+ dự án triển khai.
- Nhân sự chuyên nghiệp lâu năm.
- Showroom & kho hàng lớn nhất Việt Nam.
- Đối tác: Panatta, Gym80, Intenza, MBH.
- Bảo hành theo tiêu chuẩn quốc tế.
Quà tặng miễn phí :
- Tư vấn mô hình kinh doanh phòng
- Tư vấn thiết bị và báo giá
- Thiết kế phân khu 2D và phối cảnh 3D
- Giao hàng, lắp đặt và vận chuyển
- Bảo hành, bảo trì 3 tháng/ lần trong 1 năm
- Địa chỉ: Tòa N03 Berriver – 390 Nguyễn Văn Cừ, Long Biên, Hà Nội.
- Hotline: 083 999 3333 – 024 32028696
- Fanpage Facebook: RUBY Fitness JSC
- Youtube: Ruby Fitness Official
- Tiktok: Rubyfitnessofficial
- Email: contact@rubyfitness.vn
