12 Khái Niệm Thể Hình Ứng Dụng Trong Cuộc Sống

Thể hình không phải là một lối sống dễ dàng để theo đuổi. Đó là một con đường đầy máu, mồ hôi và cả những chấn thương. Hầu hết những vận động viên thể hình tận tâm đều sống và hít thở cùng với sắt thép nặng nề. Đôi khi kết quả đạt được thật hoàn hảo và có thể đưa bạn đến vinh quang, nhưng cũng có lúc nó mang lại nỗi đau, thậm chí tệ hơn — cái chết. Chính vì vậy, điều quan trọng là phải ghi nhớ một số khái niệm cốt lõi của thể hình để giữ cho bản thân luôn vững vàng, tập trung không chỉ vào việc rèn luyện và vóc dáng mà còn cả sức khỏe và sự cân bằng tổng thể.

Thể hình là một cuộc thi — một cuộc thi với người nâng được nhiều tạ hơn, với người dành nhiều thời gian hơn trong phòng tập, chuẩn bị bữa ăn kỹ lưỡng hơn, hay hoàn thiện từng dáng pose tốt hơn. Nhưng trên hết, đó cũng là cuộc thi với chính bản thân mình. Cảm giác cạnh tranh này không chỉ thúc đẩy mỗi cá nhân mà còn tạo động lực cho cả cộng đồng thể hình. Tuy nhiên, đôi khi sự cạnh tranh có thể đi quá xa — đến mức thay vì xây dựng cơ thể tốt hơn, chúng ta lại đang phá hủy nó tệ hơn.

Những cuộc thi thể hình nổi tiếng thế giới

Những nhà vô địch Mr.Olympia từ 1965 đến 2025

Thật dễ hiểu khi những vận động viên thể hình luôn theo đuổi một vóc dáng hoàn hảo có thể đi quá xa trong quá trình tập luyện. Ronnie Coleman, cựu vận động viên từng 8 lần vô địch Mr. Olympia và là một trong những huyền thoại thể hình vĩ đại nhất, đã phải chịu đựng nhiều chấn thương nghiêm trọng buộc ông phải trải qua hàng loạt ca phẫu thuật và để lại hậu quả là tình trạng liệt. Ông có hối tiếc không? Câu trả lời là không. Bộ phim tài liệu gốc của Netflix Ronnie Coleman: The King chính là một lời cảnh tỉnh, cho thấy cách mà một số vận động viên thể hình có thể đi quá xa và đặt sức khỏe, sự an toàn của bản thân vào tình thế nguy hiểm.

Thể hình không chỉ đơn giản là nâng tạ và xây dựng cơ bắp khổng lồ. Đó còn là một cộng đồng gồm cả những người mới bắt đầu lẫn các chuyên gia, tất cả đều hướng tới mục tiêu cải thiện sức khỏe, thể lực và vóc dáng. Vì vậy, dưới đây là những khái niệm thể hình mà mọi vận động viên thể hình nên áp dụng trong cuộc sống hằng ngày.

Nội dung bài viết

1. Cân bằng

Từ này thường gắn liền với sự đối xứng và tỷ lệ hài hòa, ám chỉ sự phát triển cân đối giữa các nhóm cơ. Nhưng quan trọng hơn, cân bằng còn là sự hài hòa trong nhiều khía cạnh khác của cuộc sống.

Bạn cần tìm được sự cân bằng hợp lý giữa việc tập luyện, ăn uống, nghỉ ngơi và những yếu tố quan trọng khác trong cuộc sống: gia đình, bạn bè, công việc, học tập, đời sống tinh thần, giải trí, v.v. Đừng để một yếu tố nào đó lấn át và làm suy giảm những yếu tố còn lại.

2. Thận trọng

“Xuyên phá mọi giới hạn!”, “Hãy theo đuổi cảm giác cháy cơ!”, “Đừng bỏ cuộc!”. Rất nhiều lời khuyên và động viên trong tập luyện thường tập trung vào việc tăng cường độ tối đa và đẩy cơ thể đến giới hạn hoặc vượt qua nó. Điều này có thể tốt, nhưng chỉ khi không bỏ qua một yếu tố then chốt: sự thận trọng.

Một chấn thương có thể khiến quá trình tiến bộ của bạn bị đình trệ hoặc thậm chí quay ngược lại trong nhiều tháng. Tệ hơn, có những chấn thương xảy ra chỉ trong khoảnh khắc nhưng để lại hệ quả suốt đời. Vì vậy, hãy luôn tiếp cận việc tập tạ với sự tỉnh táo và cẩn trọng: khởi động và giãn cơ đầy đủ, và dừng ngay lập tức bất kỳ hiệp tập nào khi cảm thấy đau bất thường.

3. Lịch sự

Trong những ngày mà giới thể hình còn tập trung tại các phòng gym “hardcore”, người ta thường nhắc đến cụm từ “tình anh em của sắt thép”. Ngày nay, cộng đồng thể hình đã trở nên rộng lớn và phân tán hơn, sự gắn kết cũ cũng vì thế mà phai nhạt dần. Chính vì vậy, trách nhiệm của mỗi chúng ta là giữ cho tinh thần đó luôn sống mãi.

Nếu ai đó xin được “tập chung” vào hiệp của bạn, hãy sẵn sàng nhường chỗ. Hãy chủ động hỗ trợ khi thấy người khác đang nâng mức tạ tối đa. Hơn thế nữa, đừng ngần ngại động viên, khích lệ và — khi phù hợp — đưa ra những lời góp ý mang tính xây dựng cho những người anh em cùng chung đam mê.

4. Sức khỏe

Khi nói về thói quen hút thuốc lá và ăn đồ ăn vặt của mình, Mike Mentzer từng tuyên bố rằng ông không phải là một “kẻ cuồng sức khỏe”, ông chỉ là một vận động viên thể hình. Ông qua đời ở tuổi 49. Nếu bạn tiếp cận thể hình chỉ qua lăng kính của các giải đấu chuyên nghiệp và cuộc theo đuổi bất tận về kích thước cùng độ nét cơ bắp, bạn rất dễ đánh mất đi yếu tố quan trọng nhất: sức khỏe. Đừng phạm sai lầm đó.

Một chương trình tập luyện đều đặn kết hợp với chế độ ăn hỗ trợ phát triển cơ bắp, hạn chế mỡ thừa, bổ sung dinh dưỡng hợp lý và nghỉ ngơi đầy đủ chính là một lối sống giúp xây dựng sức khỏe bền vững. Thể hình và sức khỏe phải luôn song hành cùng nhau.

5. Toàn diện

Từ này đề cập đến mối liên kết giữa các hệ thống. Trong lĩnh vực thể hình và fitness, ba hệ thống chính là tâm trí, cơ thể và tinh thần. Hãy chú trọng phát triển năng lực tinh thần của bạn nhiều như việc phát triển thể chất. Việc bạn có lựa chọn theo đuổi đời sống tinh thần hay không là một quyết định cá nhân. Điều quan trọng là bạn trở thành một con người toàn diện, chứ không chỉ đơn thuần là một tập hợp của những nhóm cơ phát triển cân đối.

6. Khiêm tốn

Mượn lời của Arnold Schwarzenegger: “Càng giỏi thì bạn càng ít cần phải chứng minh điều đó.”

Ngoại trừ trên sân khấu thể hình, việc quá phô trương cơ bắp để gây sự chú ý gần như luôn để lại ấn tượng không tốt. Dù bạn nặng 70kg hay 145kg, mỗi vận động viên thể hình đều có thể rèn luyện và hưởng lợi từ việc duy trì sự khiêm tốn liên tục.

7. Giới hạn bản thân

Trong thể hình, người ta thường nhấn mạnh việc vượt qua điểm yếu hoặc tập trung ưu tiên các nhóm cơ kém phát triển để đưa chúng cân bằng hơn. Nghe thì có vẻ như chỉ cần tập thêm vài hiệp nữa là có thể kéo rộng xương đòn hay hạ thấp phần cơ xô cao.

Thực tế là hầu hết những giới hạn di truyền trong thể hình không thể vượt qua. Hãy đánh giá cơ thể mình một cách rõ ràng để hiểu được đâu là điều bạn có thể và không thể đạt được nhờ tập luyện. Chấp nhận những gì bạn không thể thay đổi, và nỗ lực thay đổi những gì có thể.

8. Kiên trì

Không có thành quả nào đến dễ dàng, đặc biệt là với những người khó tăng cơ. Bạn hoàn toàn có thể tạo ra những thay đổi ấn tượng cho vóc dáng của mình, nhưng điều đó đòi hỏi sự đầu tư trong nhiều tháng — thậm chí nhiều năm.

Hãy tập luyện đều đặn và ăn uống đúng cách, ngày qua ngày, tuần qua tuần. Sự kiên trì chính là chìa khóa dẫn đến thành công trong thể hình.

9. Góc nhìn

Nếu bạn không tham gia thi đấu ở giải Mr. Olympia, thì bạn cũng không nên dành quá nhiều thời gian, tiền bạc và năng lượng cho thể hình như một vận động viên hàng đầu Olympia.

Hãy xác định rõ những ưu tiên của mình, và luôn đặt tầm quan trọng của thể hình trong đúng góc nhìn.

10. Tính thực tế

Việc đặt ra những mục tiêu không thể đạt được chỉ dẫn đến sự thất vọng và chán nản. Trừ khi bạn là một vận động viên thể hình chuyên nghiệp hàng đầu, bạn không cần phải lên kế hoạch để giành chiến thắng tại Mr. Olympia. Tương tự, một người có mức squat 135kg cũng không nên ám ảnh với việc nâng lên đến 270kg. Thay vào đó, hãy đặt ra những mục tiêu thực tế, bao gồm cả ngắn hạn lẫn dài hạn.

Khi bạn đạt được những cột mốc đó, hãy đặt ra những mục tiêu mới để liên tục thử thách bản thân với một tiêu chuẩn tối đa hóa tiềm năng nhưng không vượt quá giới hạn của bạn.

11. Trí tuệ

Để thật sự thành công trong cuộc sống, bạn nên phát triển trí tuệ nhanh hơn tốc độ phát triển thể chất. Hơn nữa, hai yếu tố này có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Việc học hỏi những phương pháp hiệu quả để cải thiện vóc dáng — và tập trung năng lượng vào chúng thay vì lãng phí vào những điều không mang lại kết quả — chính là cách chắc chắn nhất để nâng tầm cơ thể bạn. Là một người khó tăng cơ không sao cả, vì đa số đều như vậy, nhưng đừng để mình trở thành một “người khó phát triển” về mặt tinh thần.

12. Tôn trọng

Thể hình từ trước đến nay luôn gắn liền với sự đổi mới: khối cơ mới, chi tiết mới, thành tích nâng tạ cá nhân mới. Điều này, cùng với thực tế rằng phần lớn những người đam mê nhất thường ở độ tuổi thiếu niên hoặc đôi mươi, có thể dẫn đến việc xem nhẹ hoặc thậm chí thiếu tôn trọng những bậc tiền bối.

Kết luận

Hãy hiểu rằng các vận động viên thể hình của nhiều thập kỷ trước đã mở đường cho bạn — dù họ chỉ có trong tay thiết bị, thực phẩm bổ sung, kiến thức tập luyện và dinh dưỡng kém xa so với ngày nay. Họ xứng đáng được bạn tôn trọng. Tương tự, khi cơ thể bạn thay đổi, bạn có thể sẽ có xu hướng phán xét vóc dáng của người khác. Điều này chỉ nên xảy ra nếu đối tượng đó là vận động viên thể hình chuyên nghiệp đang thi đấu. Còn nếu không, hãy kiềm chế và đừng vội đánh giá người khác chỉ qua ngoại hình.